Οι ΕΗΠΚ θεσπίστηκαν επίσημα ως ευρωπαϊκό πρόγραμμα από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1991 και υποστηρίζονται από την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 1994 έως το 2000 τη διεθνή γραμματεία συντονισμού είχε το ίδρυμα roi Baudouin στις Βρυξέλλες, ενώ από το 2001 αντικαταστάθηκε από το Centro National da Cultura στην Πορτογαλία. 

Η Ελλάδα συμμετέχει στο πρόγραμμα από το 1994. 
Βασικός στόχος του προγράμματος είναι το άνοιγμα προς το πλατύ κοινό μνημείων και χώρων δύσκολα προσβάσιμων τον υπόλοιπο χρόνο. Η επιλογή τέτοιων χώρων έχει σκοπό την πρόκληση μεγαλύτερου ενδιαφέροντος από την πλευρά του κοινού, αφού πρόκειται για μνημεία άγνωστα σ' αυτό και επομένως απαλλαγμένα από το βάρος προηγούμενων "ερμηνειών".

Οι ΕΗΠΚ είναι αφιερωμένες στα μνημεία και τη συντήρησή τους και φιλοδοξούν να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες σε θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Κάθε χρόνο, ένα Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου ανοίγουν τις πόρτες τους μνημεία, μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι. Συναυλίες, γιορτές, εκθέσεις, ξεναγήσεις, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, έντυπα, προβολές ταινιών, αναπαραστάσεις δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με τα μνημεία με τρόπους πιο άμεσους, ευχάριστους και διασκεδαστικούς.

Το θέμα για τις ΕΗΠΚ 2019 - 27-29 Σεπτεμβρίου είναι "Τέχνες και Ψυχαγωγία: αναζητώντας τον ελεύθερο χρόνο".

Σημείωση:
Το πρόγραμμα στην ατζέντα είναι ενδεικτικό.

Δείτε το πρόγραμμα για όλη την Χώρα.