Με την ευκαιρία του εορτασμού των 180 χρόνων από την ίδρυση και λειτουργία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το παλαιότερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της νεότερης Ελλάδας οργανώνει ξεναγήσεις στα κτήρια της λεγόμενης Αθηναϊκής Τριλογίας, δηλαδή στο Πανεπιστήμιο, στην Ακαδημία και στη Βιβλιοθήκη.

Πρόκειται για τρία από τα πρώτα κεντρικά δημόσια οικοδομήματα της πρωτεύουσας του νέου ελληνικού κράτους κατά τον 19ον αιώνα, που έχουν την ιδιαιτερότητα ότι αποτελούν σύνολο αρχιτεκτονικής, γλυπτικής και ζωγραφικής. Δείγματα του ιστορισμού κλασικιστικών τύπων που ανθεί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη την περίοδο αυτήν, ενέχουν σαφώς διδακτικό χαρακτήρα.

Στο Πανεπιστήμιο παρουσιάζονται η ζωφόρος-ύμνος προς τον βασιλέα Όθωνα ανάμεσα σε προσωποποιήσεις των τεχνών και των επιστημών, μορφές της αθηναϊκής μυθολογίας και ιστορίας, οι πρωταγωνιστές της απελευθέρωσης των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό. Στην Ακαδημία προβάλλονται ο μύθος του Προμηθέα, συμβόλου του ανθρώπινου αγώνα να υπερβεί τον εαυτό του καταβάλλοντας τιτάνιες προσπάθειες εναντίον κάθε αντιξοότητας έως την ηρωική αποθέωσή του, αλλά και η γέννηση της Αθηνάς, σύνθεση που συνδέει την Ακαδημία με τον Παρθενώνα. Στη Βιβλιοθήκη εντυπωσιάζει η μνημειακή κλίμακα και η απόδοση ενός από τους τρεις αδελφούς δωρητές της, του Παναγή Βαλλιάνου, σε ανδριάντα, υλοποίηση της ευποιίας, συστατικού στοιχείου του ελληνικού γένους. Δεν είναι χωρίς σημασία, άλλωστε, το γεγονός ότι απεικονίζονται αρχαίες και νεότερες φυσιογνωμίες, σε μια σύνδεση παρελθόντος και παρόντος.

Η Αθηναϊκή Τριλογία, που οφείλεται στη βούληση ευεργετών, όπως ο Σίμων Σίνας και οι αδελφοί Μαρής, Παναγής και Ανδρέας Βαλλιάνοι, είναι το αποτέλεσμα της αγαστής συνεργασίας Ευρωπαίων και Ελλήνων (των αρχιτεκτόνων Christian και Theophil Hansen, Ernst Ziller, των ζωγράφων Carl Rahl, Eduard Lebiedzki, Christian Griepenkerl, Franz Melnitzky, των γλυπτών Ιωάννη Κόσσου, Γεωργίου Φυτάλη, Γεωργίου Βιτάλη, Γεωργίου Βρούτου, Γεωργίου Μπονάνου, Γεωργίου Παπαγιάννη, Λεωνίδα Δρόση, Ιωάννη Καρακατσάνη, Γεωργίου Ξενάκη).

Τις ξεναγήσεις, προσφορά του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, θα κάνουν ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης Δημήτρης Παυλόπουλος και μεταπτυχιακοί σπουδαστές Ιστορίας της Τέχνης τα Σάββατα 13, 20 και 27 Μαΐου, 11.00-12.30. Σημείο συνάντησης τα Προπύλαια του ΕΚΠΑ.